Dẫu có xuất phát điểm, con đường lập nghiệp khác nhau, nhưng ở họ có một mẫu số chung là dám nghĩ, dám làm để biến ước mơ thành hiện thực. Với những thành công trong sự nghiệp kinh doanh, họ xứng đáng là những doanh nhân tiêu biểu, đại diện cho thế hệ doanh nhân Nghệ An có tâm có tài.

Tổng thư ký... không lương!

Dốc hết tiền của và vay mượn hàng chục tỷ đồng để “ôm nợ” của một doanh nghiệp lao đao… và rồi khi đảm nhận thêm trách nhiệm Phó Chủ tịch Thường trực kiêm Tổng Thư ký Hội Doanh nghiệp tiêu biểu Nghệ An lại tự nguyện không nhận lương… Đó là chuyện về doanh nhân Trần Anh Sơn – Tổng Giám đốc Tổng Công ty CP nông sản XNK Nghệ An. Quả thực, có không ít bạn bè, người thân trong gia đình ngạc nhiên khi biết ông quyết định đầu tư hết vốn liếng, tiền của và cả vay mượn để “ôm nợ” của Tổng Công ty CP nông sản XNK Nghệ An (năm 2011, Nhà nước bắt đầu tiến hành thoái vốn đợt 2 tại đơn vị). Nhưng với quan điểm của mình, ông Sơn tin tưởng rằng, nếu thay đổi cách quản lý, kinh doanh thì doanh nghiệp sẽ hoạt động hiệu quả. Trong quá trình sản xuất, kinh doanh, Tổng Công ty CP Nông sản XNK Nghệ An đã từng bước sàng lọc, lựa chọn mặt hàng chủ lực để phát triển, đó là sản phẩm tinh bột sắn. Để có đủ nguyên liệu đáp ứng được các hợp đồng xuất khẩu lớn, ông Sơn vào các tỉnh miền Trung và tận Tây Ninh, thậm chí sang nước bạn Lào để thu mua nguyên liệu; rồi đặt văn phòng đại diện và phát triển các đại lý thu mua. Sự lựa chọn hướng đi phù hợp trong việc xuất khẩu hàng hóa nông sản đã từng bước vực dậy doanh nghiệp. Đến nay, Tổng Công ty CP nông sản XNK Nghệ An đã trở thành một trong những đơn vị mạnh của tỉnh về xuất khẩu hàng nông sản. Cũng để khai thác lợi thế trong hoạt động XNK, ông Sơn mạnh dạn đầu tư kinh doanh lốp ô tô nhập khẩu, cung cấp cho các đại lý kinh doanh lốp xe ô tô với giá cả phù hợp và bảo đảm chất lượng, nên nhanh chóng phát triển tại khu vực Bắc Trung bộ. Với quyết tâm xây dựng doanh nghiệp phát triển theo hướng đa ngành, Tổng Công ty CP nông sản XNK Nghệ An cũng đã khẳng định được vị thế hàng đầu tại Nghệ An trong việc cung cấp các loại dầu ăn. Ông Sơn cho biết: “Chủ trương cổ phần hóa doanh nghiệp là cơ hội tốt để doanh nghiệp đổi mới, vươn lên sản xuất, kinh doanh hiệu quả. Năm 2013, tổng doanh thu của đơn vị là 350 tỷ đồng và trong năm 2014 này sẽ đạt hơn 400 tỷ đồng. Tổng công ty bảo đảm việc làm ổn định cho hơn 150 cán bộ, CNV; hàng năm nộp ngân sách Nhà nước và bảo hiểm hơn 20 tỷ đồng. Ngoài ra đơn vị còn rất tích cực tham gia vào các hoạt động từ thiện, an sinh xã hội…”.

Năm 2008, Hội Doanh nghiệp tiêu biểu Nghệ An được thành lập, ông Sơn được tín nhiệm bầu làm Phó Chủ tịch Thường trực kiêm Tổng Thư ký hội. Và điều ít người biết là kể từ khi đảm nhận công việc của hội, ông Sơn không nhận bất cứ khoản thù lao nào, trong khi các công việc liên quan đến hoạt động của hội có khi chiếm gần 1/2 thời gian làm việc trong ngày. Bằng nhiều việc làm thiết thực, ý nghĩa, hội đã bảo vệ lợi ích chính đáng cho các doanh nghiệp, kết nối các doanh nghiệp mạnh trong tỉnh, hỗ trợ, tư vấn cho các doanh nghiệp phát triển sản xuất, kinh doanh, mở rộng thị trường trong và ngoài nước… Chính vì vậy, ngày càng thu hút được các doanh nghiệp mạnh trong tỉnh tham gia tổ chức hội”. Năm 2008, Hội Doanh nghiệp tiêu biểu Nghệ An chỉ có 50 hội viên thì nay có trên 200 hội viên và hàng năm các doanh nghiệp của hội đều đóng góp rất lớn vào ngân sách của tỉnh.

Ông Sơn cũng chính là người khởi xướng tặng thưởng “Cúp Vàng doanh nhân xứ Nghệ” bắt đầu vào năm 2010 và thu hút được sự quan tâm của đông đảo doanh nhân xứ Nghệ thành đạt trong nước và ở nước ngoài. Một trong những hoạt động có ý nghĩa do Hội Doanh nghiệp tiêu biểu Nghệ An thực hiện là tham gia các hoạt động từ thiện, công tác an sinh xã hội, với những doanh nghiệp hỗ trợ hàng tỷ đồng như: Công ty Mường Thanh, Ngân hàng TMCP Bắc Á, Công ty TNHH Thanh Thành Đạt, Tổng Công ty CP VTNN Nghệ An, Công ty Xăng dầu Nghệ An…

Vượt lên đứng mũi chịu sào
Giám đốc Công ty TNHH Khoa học công nghệ Vĩnh Hòa (người đứng bên phải) giới thiệu sản phẩm “trà gạo thảo dược Vĩnh Hòa”.

“Gừng càng già càng cay”

63 tuổi đời, hơn 20 năm làm chủ nhiệm HTX, bà Hồ Thị Tân đã chèo lái “con thuyền” của mình vượt qua những gian nan để vững vàng phát triển trong cơ chế thị trường hôm nay. Tham gia HTX từ năm 1970, vượt qua bao thăng trầm, vào những năm 90 của thế kỷ trước, HTX hoạt động khó khăn, rơi vào bế tắc. Trước thực trạng đó, bà chủ nhiệm HTX Quyết Thành đích thân vào Đà Nẵng và các tỉnh miền Nam khác tìm hiểu nghề sản xuất đá trắng và đầu tư dây chuyền sản xuất chế biến bột đá. Ban Quản lý HTX đã xây dựng cơ sở hạ tầng nhà xưởng, mạnh dạn đầu tư lắp đặt thêm dây chuyền sản xuất bột đá trắng siêu mịn trị giá trên 10 tỷ đồng ở Khu công nghiệp nhỏ Nghi Phú đi vào hoạt động (năm 2006), với công suất 30.000 tấn/năm, cung cấp cho các nhà máy sản xuất sơn, bả tường, làm giấy và các phụ gia khác phục vụ công nghệ cao… Không chỉ dừng lại ở thị trường trong nước, sản phẩm của HTX còn xuất sang thị trường Lào và Campuchia. Khi mặt hàng bột đá trắng đi vào sản xuất ổn định, HTX tiếp tục đầu tư xây dựng khách sạn Quyết Thành với diện tích sử dụng 5.300m2, tổng kinh phí đầu tư trên 35 tỷ đồng, tạo thêm việc làm cho gần 50 lao động là xã viên và con em địa phương. HTX đạt tổng doanh thu từ sản xuất, kinh doanh hàng năm đạt khoảng 35 tỷ đồng.

Năm 2013, HTX Quyết Thành nạp ngân sách Nhà nước 750 triệu đồng; 9 tháng đầu năm 2014 nạp ngân sách Nhà nước gần 500 triệu đồng. Từ một HTX nghèo nàn, hoạt động rời rạc, đến nay HTX Công nghiệp thương mại cổ phần Quyết Thành có tổng tài sản và nguồn vốn kinh doanh khoảng 50 tỷ đồng, giải quyết việc làm ổn định cho hơn 100 lao động, vững vàng phát triển năng động trong cơ chế thị trường cạnh tranh khốc liệt, mà không ít HTX đã phải giải thể hoặc tồn tại “hữu danh vô thực”. Vừa phát triển kinh tế, doanh nhân Hồ Thị Tân sẵn sàng chia sẻ khó khăn với người nghèo, gia đình chính sách bằng việc làm cụ thể như ủng hộ tiền và tặng nhà tình nghĩa cho gia đình liệt sỹ… Hơn 40 năm làm việc ở lĩnh vực HTX, cuộc đời bà gần như dành trọn niềm đam mê cho lĩnh vực mình đeo đuổi. Bà Hồ Thị Tân trải lòng: “Còn sức lực, tôi còn cống hiến đưa HTX phát triển, tạo việc làm cho thêm nhiều lao động và để chứng minh rằng mô hình kinh tế HTX không thua kém bất kỳ thành phần kinh tế nào trong xã hội”. Với những thành quả đạt được, hàng năm HTX Quyết Thành được tặng bằng khen của tỉnh, của các bộ, ngành Trung ương, được Liên minh HTX Việt Nam, UBND tỉnh tặng cờ thi đua xuất sắc; Thủ tướng Chính phủ tặng bằng khen. Năm 2010, cá nhân bà Hồ Thị Tân và tập thể HTX Quyết Thành được Chủ tịch nước tặng Huân chương Lao động hạng Ba. Năm 2014 này, Hiệp Hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam tặng Cúp Vàng doanh nhân cho bà Hồ Thị Tân…

Ông nông dân giàu sáng tạo

Từ một nông dân hai bàn tay trắng, ông Phan Văn Hòa, ở xóm Đông Thành, xã Vĩnh Thành (Yên Thành) đã xây dựng một cơ sở chuyên nghiên cứu, sản xuất giống lúa thuần chất lượng cao và chế biến gạo an toàn có uy tín, khẳng định thương hiệu “Gạo xứ Nghệ” trên thị trường. Hiện nay, Công ty TNHH Vĩnh Hoà do ông làm giám đốc đang cung cấp giống lúa AC5 cho hơn 100.000 ha ở các tỉnh Bắc Trung bộ. Một số doanh nghiệp của Trung Quốc cũng đã tìm đến ký kết hợp đồng “ăn” hàng gạo AC5. Để đảm bảo sản xuất lâu dài, từ năm 2008, ông Hòa đã trực tiếp ký hợp đồng với Viện Cây lương thực mua bản quyền giống lúa AC5 và đặt tên thương hiệu “Lúa gạo xứ Nghệ”. Không dừng lại ở giống lúa thuần chủng AC5, cũng từ năm 2008, ông Phan Văn Hòa tiếp tục thử nghiệm trên đồng ruộng, tiến hành lai tạo giống lúa VH1 đã được Tổ chức UPOV đồng ý bảo hộ. Trung tâm Khảo kiểm nghiệm giống, cây trồng, phân bón quốc gia đã công nhận VH1 là giống lúa siêu nguyên chủng, quý hiếm, chất lượng cao. Thành phần dinh dưỡng của gạo thảo dược đã được kiểm nghiệm và chứng nhận từ Trung tâm Kỹ thuật Tiêu chuẩn - Đo lường - Chất lượng (Quates 1) thuộc Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Việt Nam và Viện Kiểm nghiệm An toàn vệ sinh thực phẩm quốc gia (Bộ Y tế). Khi trực tiếp nghiên cứu và khảo nghiệm về giống lúa tím VH1, ông Hòa phát hiện thân cây lúa có mùi thơm rất đặc biệt. Vả lại, khi phân tích hạt gạo tím, các nhà khoa học đã phát hiện có nhiều vi chất quý, có lợi cho sức khỏe, đặc biệt trong đó có vi chất omega 3, omega 6, omega 9 là những chất cực kỳ quý hiếm trên gạo. Từ đó, ông đã nảy ý tưởng sản xuất trà uống túi lọc có lợi cho sức khỏe. Ông bắt tay tìm tòi, nghiên cứu, đi tham quan học hỏi ở các nhà máy sản xuất trà trong nước và quyết định mua máy móc dây chuyền về sản xuất. Đầu tháng 6/2014, sản phẩm trà gạo thảo dược Vĩnh Hòa chính thức ra đời. Nguyên liệu trà được chế biến từ thân cây lúa thảo dược, gạo thảo dược, cỏ ngọt với các chất vitamin, canxi, có tác dụng hỗ trợ chữa các bệnh như: tim mạch, bổ máu và bồi dưỡng sức khỏe... Mẻ hàng đầu tiên sản xuất để thăm dò thị trường, nhưng không ngờ đã thành công ngoài mong đợi. Khách hàng từ khắp nơi, không những trong nước mà ở nước ngoài như: Mỹ, Hàn Quốc, Singapore cũng đến thăm quan dây chuyền sản xuất và đặt mua hàng.

Nỗ lực khẳng định thương hiệu “Lúa gạo xứ Nghệ”, doanh nhân Phan Văn Hòa đã vinh dự đón nhận Giải thưởng Cúp Vàng doanh nhân doanh nghiệp Việt Nam và danh hiệu “Nông dân sản xuất lúa sáng tạo toàn quốc” (năm 2009); năm 2012 được Bộ Khoa học và Công nghệ tặng Cúp Vàng sáng tạo công nghệ và thiết bị quốc tế Việt Nam; năm 2013 được chứng nhận sản phẩm nông nghiệp tiêu biểu do Hội Nông dân Việt Nam tổ chức…